Անհրաժեշտ պարզաբանում

ՀՀ քրեական օրենսգրքի 178 հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետի մեղադրանքով կալանավորված Վոլոդյա Գալստյանի փաստաբան Սուրեն Մնացականյանը հունվարի 30-ին հրավիրած մամուլի ասուլիսում մի շարք անհիմն մեղադրանքներ է ներկայացրել «02» հաղորդաշարին:

Մնացականյանը, մասնավորապես, նշել է, թե խախտվել է իր պաշտպանյալի անմեղության կանխավարկածը և նախաքննության փուլում հրապարակվել են տեղեկություններ, որոնք, իր խորին համոզմամբ, գաղտնի են:

Ստիպված ենք փաստաբանին խորհուրդ տալ, որ ավելի ուշադիր ուսումնասիրի ՀՀ քրեադատավարական նորմերը, քանի որ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 201 հոդվածը հստակ արձանագրում է. «Նախնական քննության տվյալները ենթակա են հրապարակման միայն գործի վարույթն իրականացնող մարմնի թույլտվությամբ»: «02» հաղորդաշարը տեսանյութը պատրաստել է նախաքննական մարմնի թույլտվությամբ և նրա տրամադրած տեղեկատվության շրջանակներում, որի պայմաններում չի խախտվել նաև նախաքննության գաղտնիության սկզբունքը:

Իսկ ինչ վերաբերում է անմեղության կանխավարկածին, ապա այդ նորմի մասին պատկերացում պետք է կազմել ոչ թե «նյութը նայելուց», այլ վերստին, գործող օրենսդրությունն ուսումնասիրելով: 

ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 18-րդ հոդվածի 1-ին կետում նշվում է. «Հանցագործության համար կասկածվողը կամ մեղադրվողը համարվում է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղավորությունն ապացուցված չէ սույն օրենսգրքով սահմանված կարգով՝ դատարանի՝ օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով»: Մենք, այդ սկզբունքին հավատարիմ,  ընդամենը հրապարակել ենք նախաքննության որոշ տվյալներ՝ առանց Գալստյանի մեղավորությանը կամ անմեղությանը անդրադառնալու:

Բացի այդ,  Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 2-րդ մասը երաշխավորում է հանցագործության մեջ մեղադրվող յուրաքանչյուր անձի անմեղության կանխավարկածը: Անշուշտ, հիմնարար դրույթ է, որը հանձնառված և արձանագրված է նաև «02»-ի լուսագրում, ու եթե փաստաբանն ուշադիր լիներ, կկարդար: Ուշադիր լինելու դեպքում տեղյակ կլիներ նաև նույն կոնվենցիայի 10-րդ հոդվածին, որով երաշխավորվում է կարծիքն ազատ արտահայտելու իրավունքը, որից էլ բխում է նաև տեղեկություններ փնտրելու և տարածելու իրավազորությունը, հետևաբար անմեղության կանխավարկածը չի կարող խոչընդոտ հանդիսանալ իշխանությունների համար՝ տեղեկություն տրամադրելու քննվող քրեական գործերի վերաբերյալ, այն բացառությամբ, որ տեղեկությունը տրամադրելիս պետք է դրսևորել զսպվածություն:

Զսպվածություն դրսևորելու հարցում ևս հստակ պահպանվել է Կոնվենցիայի պահանջը. տեսանյութում Վոլոդյա Գալստյանի վերաբերյալ չկա  ոչ մի որակում, ոչ մի պիտակ, ոչ մի կանխակալություն: Ընդամենը ներկայացվել են մի շարք տվյալներ և նախաքննության ամբողջականությունն ու օբյեկտիվությունը ապահովելու նպատակով հնարավոր այլ տուժողների առաջարկվել է դիմել ոստիկանություն:

Ի դեպ, տեսանյութը հեռարձակելուց երկու օր անց ոստիկանության Սիսիանի բաժին է դիմել մի քաղաքացի և հայտարարություն տվել, որ «02»-ը դիտելով՝ ճանաչել է նույն Վոլոդյա Գալստյանին, որը 2000 թվականին, իր վստահությունը չարաշահելով, գնած խոշոր եղջերավոր անասունի դիմաց չի վճարել 100 հազար դրամ:

Ոստիկանները կասկածներ ունեն, որ Վոլոդյա Գալստյանի գործողություններից տուժել են այլ քաղաքացիներ ևս, որոնք կարող են դիմել ոստիկանության Սիսիանի կամ մոտակա բաժին: